بسم الله الرحمن الرحیم

باز هم در این مطلب به یک کتاب ارزشمند رجوع می کنیم و آن کتاب چهل حدیث امام خمینی (ره) است. کتابی بسیار ارزشمند که با آن که حاوی نکات فوق العاده مهم و مطالب بسیار گرانسنگ است اما روان و ساده نوشته شده و می توان آن را به راحتی خواند و فهمید و ان شاالله عمل کرد و به کار بست.

در اولین حدیث این کتاب به مسیله ی جهاد اکبر که جهاد با نفس است پرداخته شده و اقدامات لازم برای این جهاد به بحث مشارطهُ‌مراقبه و محاسبه پرداخته شده است. در ادامه بخشی از کتاب را با این موضوع بررسی می کنیم و از محضر امام عزیزمان بهره مند می شویم .

«و از اموری که لازم است از برای مجاهد، مشارطه و مراقبه محاسبه است. «مشارطه» آن است که در اول روز مثلا با خود شرط کند که امروز برخلاف فرموده ی خداوند تبارک و تعالی رفتار نکند. و این مطلب را تصمیم بگیرد. و معلوم است یک روز خلاف نکردن امری است خیلی سهل، انسان می تواند به آسانی از عهده برآید. تو عازم شو و شرط کن و تجربه نما و ببین چقدر سهل است. ممکن است شیطان و جنود آن ملعون بر تو این امر را بزرگ نمایش دهند، ولی این از تلبیسات آن ملعون است،‌ او را از روی واقع و قلب لعن کن، و اوهام باطله را از قلب بیرون کن و یک روز تجربه کن، آن وقت تصدیق خواهی کرد.

و پس از این مشارطه، باید وارد مراقبه شوی. و آن چنان است که در تمام مدت شرط، متوجه عمل به آن باشی و خود را ملزم بدانی به عمل کردن به آن. و اگر خدای نخواسته در دلت افتاد که امری را مرتکب شوی که خلاف فرموده ی خداست، بدان که این از شیطان و جنود اوست که می خواهند تو را از شرطی که کردی باز دارند. به آنها لعنت کن و از شر آنها به خدا پناه ببر و آن خیال باطل را از دل بیرون نما و به شیطان بگو که من یک امروز با خود شرط کردم که خلاف فرمان خداوند تعالی نکنم. ولی نعمت من سالهای دراز است به من نعمت داده، صحت و سلامت و امنیت مرحمت کرده که اگر تا ابد خدمت او کنم از عهده ی یکی از آنها بر نمی آیم، سزاوار نیست یک شرط جزیی را وفا نکنم. امید است ان شاءالله شیطان طرد شود و منصرف گردد و جنود رحمان غالب آید. و این مراقبه با هیچ یک از کارهای تو از قبیل کسب و سفر و تحصیل و غیرها منافات ندارد.

و به همین حال باشی تا شب که موقع «محاسبه» است. و آن عبارت است از اینکه حساب نفس را بکشی در این شرطی که با خدای خود کردی که آیا به جا آورد، و با ولی نعمت خود در این معامله ی جزیی خیانت نکردی؟ اگر درست وفا کردی، شکر خدا کن در این توفیق و بدان که یک قدم پیش رفتی و مورد نظر الهی شدی، و خداوند ان شاالله تو را راهنمایی می کند در پیشرفت امور دنیا و آخرت و کار فردا آسان تر خواهد شد. چندی به این عمل مواظبت کن، امید است ملکه گردد از برای تو به طوری که از برای تو کار خیلی سهل و آسان شود،‌ بلکه آن وقت لذت می بری از اطاعت فرمان خدا و از ترک معاصی در همین عالم، با اینکه این جا عالم جزا نیست لذت می برد و جزای الهی اثر می کند و تو را ملتذّ می نماید.

و بدان که خدای تبارک و تعالی تکلیف شاق بر تو نکرده و چیزی که از عهده ی تو خارج است و در خور طاقت تو نیست بر تو تحمیل نفرموده، لکن شیطان و لشکر او کار را بر تو مشکل جلوه می دهند. و اگر خدای نخواسته در وقت محاسبه دیدی سستی و فتوری شده در شرطی که کردی، از خدای تعالی معذرت بخواه و بنا بگذار که فردا مردانه به عمل شرط قیام کنی. و این حال باشی تا خدای تعال ابواب توفیق و سعادت را بر روی تو باز کند و تو را به صراط مستقیم انسانیت برساند.  »